Μετά την Απογείωση έρχεται μοιραία η Προσγείωση

 

               Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί εργαζόμενοι, αγαπητοί συνεργάτες,

Ευρισκόμενοι εις τον επίλογο της φετινής τουριστικής περιόδου για τη νήσο μας έχουμε διαμορφώσει πλέον μια αρκετά σαφή εικόνα για το τι άφησε αυτή ως παρακαταθήκη. Δεν πρόκειται να σας κουράσω εισχωρώντας σε διεξοδικές αναλύσεις, ωστόσο επιθυμώ να επισημάνω τα πιο ουσιώδη για εμένα γεγονότα, ούτως ώστε το συμπέρασμα που θα απορρέει από τον ανωτέρω συλλογισμό να είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της υπάρχουσας κατάστασης.

Εν συντομία προχωρώ σε μια γρήγορη ανασκόπηση των δεδομένων που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της εξέλιξης της απελθούσης τουριστικής περιόδου.

Αρχικά η άτυπη αλλά ουσιαστική για την εξέλιξη του Τουρισμού λήξη του εγκλεισμού που συνεπαγωγικά έδειξε την ανάγκη του κόσμου να βγεί, να χαρεί, να διασκεδάσει, να γελάσει και να απολαύσει όλα αυτά που εν ολίγοις είχε στερηθεί βίαια και απότομα δεδομένων των συνθηκών τα τελευταία 2 ½ χρόνια. Σε αυτό συνέβαλε η σημαντική μείωση του βαθμού θνησιμότητας από τον Ιό covid-19 που επέφερε την άρση όλων των περιοριστικών μέτρων ανεξαρτήτως εμβολιασμού του υποκειμένου ή μη.

Δευτερεύοντος η έλλειψη εργαζομένων στα αεροδρόμια και στις αεροπορικές εταιρείες , οι οποίες αδυνατούσαν να καλύψουν (στην αρχή της τουριστικής περιόδου Μάϊο- Ιούνιο) τον όγκο του τουρισμού. Αυτό οδήγησε όπως ήταν φυσικό σε ακυρώσεις πτήσεων (άρα και απώλεια επισκεπτών και εσόδων αρχικά) αλλά και ευεργετικά αφού η επιθυμία των επισκεπτών για αλλαγή παραστάσεων και επαναφορά στην κανονικότητα μεταβίβασε την πλειοψηφία του Όγκου του Τουρισμού για τη Περίοδο Ιουλίου- Σεπτεμβρίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη χρονική συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου η οποία ωστόσο λόγω της υπερβάλλουσας ζήτησης έφερε την αλματώδη αύξηση των τιμών ( υπήρξε και ανάλογο βήμα που συσχετίζεται άμεσα με την ραγδαία αύξηση των τιμών η οποία οφείλεται στο ενεργειακό πλήγμα που βιώνουμε ) άρα και εσόδων.  

Τρίτο η στάση της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι, οι συμμαχίες και οι φιλίες που αναπτύσσονται μεταξύ των χωρών, η ανταλλαγή και συνδιαλλαγή πολιτισμών και κατ’επέκταση οι διαπροσωπικές σχέσεις των λαών. Οι αμφίδρομες αυτές σχέσεις που έχουν δημιουργηθεί εδώ και δεκαετίες απέδωσαν καρπούς.

Αυτοί οι 3 βασικοί πυλώνες συντέλεσαν επί της πράγμασι στην τόσο καλή τουριστική περίοδο από θέμα εσόδων και μόνο .

Ωστόσο αυτό δεν αποδεικνύει τίποτα περισσότερο από μια πρώτη ματιά αφού το τελικό ταμείο μεταβάλλεται ανά περίπτωση συναρτήσει όλων εκείνων των παραγόντων που το καθορίζουν . Παραδείγματος χάρη ανά κατάλυμα ή ανά επιχείρηση υφίσταται μια ποικιλία δεδομένων που οφείλουμε να σταθμίσουμε και να προσμετρήσουμε ώστε να βγει ασφαλές και ορθό συμπέρασμα. Για παράδειγμα πόσα voucher είχε δρομολογημένα από παρελθόντα έτη το κάθε κατάλυμα ? Πόσα χρέη «κουβάλαγε» η κάθε επιχείρηση λόγω του ότι τα έτη 2020 & 2021 ουσιαστικά δεν είχε την απαιτούμενη εισροή κεφαλαίων? Ποια είναι η αύξηση του λειτουργικού κόστους λόγω των ενεργειακών συνθηκών που βιώνει η εκάστοτε επιχείρηση? και η οποία ξεπέρασε στη πλειοψηφία των τμημάτων που την δομούν, (όπως είναι αυτά της τροφοδοσίας, ενέργειας, κίνησης, θέρμανσης κ.ο.κ. ) ,το 40% ιδίως όταν η βενζίνη άγγιξε τα 2,62€ και πλέον τώρα το πετρέλαιο άνω των 2 €! Επίσης η επιστροφή μικρού τμήματος των επιστρεπτέων προκαταβολών αποτελεί μια σημαντική εκροή. Η αύξηση της μισθολογικής κλίμακας των εργαζομένων στον Τουρισμό- Επισιτισμό λόγω των νέων διακλαδικών συμβάσεων που είχαν υπογραφεί από της 26-1-2021 αλλά επί της ουσίας τη βιώσαμε τη τρέχουσα τουριστική περίοδο αποτελεί μια σημαντική αύξηση στο λειτουργικό κόστος. Σε αυτό το σημείο θεωρώ αναγκαίο να αναφέρω ότι κατά τη γνώμη μου ήταν προς την ορθή κατεύθυνση και αν συνεχίσει στα ίδια επίπεδα η ενεργειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών θα έπρεπε να αναθεωρηθεί υπό προϋποθέσεις η μισθολογική κλίμακα προς τα άνω, λαμβάνοντας οι επιχειρήσεις αντισταθμιστικά οφέλη και κίνητρα όπως ήδη δίδονται (με την μετάβαση των εργαζομένων από μερική απασχόληση στη πλήρη, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης κτλ ). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός οτι η πλειοψηφία των καταλυμάτων είχαν υπογράψει συμφωνίες με τους tour operator με τα περσινά δεδομένα με συνεπαγωγικά μειωμένες τιμές οι οποίες δημιούργησαν αν όχι ζημία (λόγω των όσων προαναφέρθηκαν),τουλάχιστον σημαντικότατη απώλεια εισροών η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για το τελικό ταμείο, τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και τη διατήρηση θέσεων εργασίας και αύξησης ή σμίκρυνσης του τοπικού και κατ' επέκταση του συνολικού ΑΕΠ.

Αναντίρρητα η πρώτη εικόνα όπως προαναφέραμε δείχνει θετικό πρόσημο αλλά με μια δεύτερη ματιά πιο εμπεριστατωμένη ανά περίπτωση το πρόσημο μπορεί να είναι και αρνητικό.

Το διακύβευμα όπως αντιλαμβανόμαστε δεν εστιάζει μόνο στην τωρινή χρονιά που θεωρείται έτος επανεκκίνησης αλλά κυρίως σε αυτή που έπεται. Ο λόγος της βαρύτητας που φέρει το έτος 2023 είναι οτι τα δεδομένα που προκύπτουν είναι εύπλαστα και διαρκώς μεταβαλλόμενα , εξαρτώμενα πάντα από τις διεθνείς συγκυρίες που κανένα κράτος μόνο του δεν μπορεί να αντισταθμίσει. Πραγματικά δύσκολα μπορούν να προκύψουν έστω και εικασίες οι οποίες μπορούν να προσεγγίσουν με ασφάλεια το τι θα βιώσουμε του χρόνου.

Προσωπικά θεωρώ ότι ο εκάστοτε επισκέπτης θα απωλέσει μέρος της ορμητικότητας (επιθυμίας) του για διακοπές λόγω των πολυπαραγοντικών και πολυεπίπεδων συσχετισμών που προκύπτουν από τη διεθνή πολιτική- ενεργειακή και γεωστρατηγική σκηνή αλλά έχουν άμεση και έμμεση επίδραση στη καθημερινότητα του μέσω του εισοδήματος του, εν ακολουθία στο βιοτικό του επίπεδο και τελικά στο ψυχικό του κόσμο.

Αναμφισβήτητα όμως η ενεργειακή αλματώδη αύξηση των τιμών με την σταθεροποίηση τους σε υψηλά επίπεδα καθώς και οι παρατεταμένοι πόλεμοι που βιώνουμε και δη ο Ρωσο-Ουκρανικός αποτελεί άγονο και επίφοβο πεδίο για τις διεθνείς αγορές κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται από τον διεθνή και εγχώριο πληθωρισμό που καταδεικνύει την διάθεση για έλλειψη μεγάλων επενδύσεων, αύξηση των αποταμιεύσεων και μείωση της παραγωγικής διαδικασίας σε ένα αρκετά μεγάλο φάσμα της οικονομίας με αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Ως κατακλείδα θα εστιάσω στο εξής το οποίο για εμένα αποτελεί στοιχείο βαρύνουσας σημασίας. Δεν χρειαζόμαστε προς το παρόν καινούργια καταλύματα και νέες κλίνες στο νησί μας, χρειαζόμαστε βελτίωση των υφιστάμενων, βελτίωση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών και εν γένει του τουριστικού προϊόντος. Ο λόγος ο οποίος πραγματοποιώ αυτή την αναφορά είναι ότι τα «απροσδόκητα» χρήματα που αποκομίσαμε ήταν λόγω της υπερβάλλουσας ζήτησης δηλαδή μετατόπιση προς τα άνω έξω από την καμπύλη προσφοράς και ζήτησης της ζητούμενης ποσότητας. Δημιουργώντας τώρα εμείς επιπλέον κλίνες συν τη μικρή περίοδο που έχουμε ως νησί συν τις νέες άδειες που έχουν αιτηθεί λόγω του χωροταξικού συν τη βραχυχρόνια μίσθωση θα δημιουργήσουμε ένα κακό για εμάς τους επιχειρηματίες πλεόνασμα προϊόντος το οποίο στη καλύτερη θα συγκρατήσει τις τιμές ή στην χειρότερη θα τις ρίξει . Σε αυτό προσμετράμε την  καμπύλη εισοδήματος βλέποντας την ανελαστικότητα της και αυτό συσχετίζοντας τα με τους παράγοντας που αναφέραμε ανωτέρω θα επιφέρουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Κοντολογίς δεν είναι πάντα καλό και επιθυμητό να δημιουργείς νέες κλίνες στο τουρισμό ιδίως όταν οι αστάθμητοι παράγοντες είναι τόσοι πολλοί και τόσο επισφαλής που μία λάθος κίνηση μπορεί να γίνει ολέθρια πρωτίστως για τον επενδυτή και εν ακολουθία για το κοινωνικό σύνολο αφού τα πάντα στην τοπική οικονομία μας είναι αλληλεξαρτώμενα και τους μόνους που μπορούν να επωφελήσουν είναι τα μονοπώλια. 

                    μετά τιμής σεβασμού και εκτίμησης Στελλάτος Ελευθέριος Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Β.Α Πόρου Κεφαλληνίας- Άτρος