Ανάγκη κατασκευής Αντιπλημμυρικών Έργων και Έργων Αποστράγγισης - Ορθή Διαχείριση ακραίων καιρικών φαινομένων

Αγαπητοί φίλοι , συμπολίτες

 

Γνωρίζοντας την άσχημη ψυχολογική , οικονομική και ρεαλιστική κατάσταση που βρέθηκαν και συνεχίζουν να βρίσκονται ορισμένες περιοχές της νήσου μας και επειδή τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν και προήλθαν από τον Ιανό  άπτονται σε αρκετά μεγάλο εύρος του γνωστικού επιστημονικού μου πεδίου τουλάχιστον όσο αφορά την αντιμετώπιση και πρόληψη τους θεώρησα πρέπον αφού έχει καταλαγιάσει εν μέρει η κατάσταση και είμαστε πια όλοι πιο συνειδητοποιημένοι να πραγματοποιήσω αυτή την ανάρτηση. Δεχόμενος λοιπόν την άποψη των μετεωρολόγων ότι οι Μεσογειακοί κυκλώνες ήρθαν για να μείνουν θα κρούσω των κώδωνα του Κινδύνου προς όλους μας ανεξαιρέτως!!

Εάν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τα πλημμυρικά φαινόμενα μόνο με το να μένουμε μέσα ή επισκευάζοντας απλά τα υφιστάμενα έργα χωρίς αντιπλημμυρική πρόβλεψη.. δηλαδή χωρίς να παρθούν δραστικά μέτρα που θα αλλάξουν ριζικά τα έργα υποδομής του νησιού αργά η γρήγορα πέρα από τις περιουσίες μας που θα βλέπουμε να χάνονται θα θρηνήσουμε και θύματα.. και τότε τι? Θα αναζητούμε ανθρώπους να καταλογίσουμε ευθύνες για τους ανθρώπους που θα έχουμε χάσει ή για τις περιούσιες που θα έχουν καταστραφεί? Και?! τι θα αλλάξει? θα φέρουμε τους συνανθρώπους μας ή τους κόπους μια ζωής πίσω? Προφανώς και όχι, άρα πρέπει να πράξουμε αναλόγως.

Ας μην εθελοτυφλούμε , το νησί μας δεν διαθέτει σήμερα ικανοποιητική θωράκιση αντιπλημμυρικής προστασίας, ως φυσικό επακόλουθο πολλές από τις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες ( όπως η Αγία Ευθυμία, Άσσο, Αγκώνας, Ζόλα, Θηνιά ,Ληξούρι, Αργοστόλι  κτλ) να μετρούν ανυπολόγιστες ζημιές σε περιουσίες, στην οικονομία ,στα πολιτιστικά μνημεία, στα αγροτικά προϊόντα και στο περιβάλλον. Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε τις πυρόπληκτες περιοχές σε Ελειό, Λειβαθώ, Αργοστόλι που προσπαθούν να ανασυγκροτηθούν..ενώ συγχρόνως καλούνται να αντιμετωπίσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Σε γενικές γραμμές η κατάσταση που επικρατεί με τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και αποστράγγισης είναι αρκετά άσχημη έως ανύπαρκτη ειδικά σε συγκεκριμένες περιοχές.

 

Θεωρώ ότι είναι αναγκαίο να γίνουν τα κάτωθι προς αποφυγή και πρόληψη: 1) Εκπόνηση Επικαιροποιηµένου Σχεδιασµού Αντιπληµµυρικής Προστασίας για όλο το νησί σε επίπεδο λεκανών απορροής και κατά προτεραιότητα στις πυρόπληκτες περιοχές . Η εκπόνηση του επικαιροποιηµένου σχεδιασµού αντιπληµµυρικής προστασίας θα βασίζεται, µεταξύ των άλλων και στα παρακάτω : • Καταγραφή και αξιολόγηση των υφιστάµενων και υπό µελέτη αντιπληµµυρικών έργων και προτάσεις για τα απαιτούµενα συµπληρωµατικά έργα και επεµβάσεις. Ο προγραµµατισµός και οι προτεραιότητες υλοποίησης των αντιπληµµυρικών έργων θα προκύπτουν από την αξιολόγηση των παρακάτω βασικών κριτηρίων :  Επικινδυνότητα και προκαλούµενες ζηµίες - Βαθµός Ωριµότητας των έργων - ∆υσκολίες Υλοποίησης των έργων - Προοπτική περιοχής υλοποίησης των έργων και - ∆ιαθέσιµοι οικονοµικοί πόροι • Επικαιροποιηµένες υδρολογικές µελέτες µε αξιολόγηση των βροχοµετρικών στοιχείων και µε µετρήσεις παροχών. • Επανεξέταση και επικαιροποίηση των µεθόδων υπολογισµού και των κριτηρίων σχεδιασµού (παροχές πληµµύρας, συντελεστές απορροής κλπ), αντιπληµµυρικών έργων και έλεγχος κατά πόσο τα αποτελέσµατα των υπολογισµών επαληθεύθηκαν από τις µετρήσεις παροχών και της κατανοµής ταχυτήτων. • ∆ηµιουργία τράπεζας, δεδοµένα και εφαρµογές GIS

2) παρεµβάσεις στα ρέµατα και στα δίκτυα αποχέτευσης οµβρίων σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις. Ανάλογα µε τις αρµοδιότητες για αντιπληµµυρικές παρεµβάσεις στα ρέµατα και τα δίκτυα αποχετεύσεως οµβρίων και για την αντιµετώπιση των επειγόντων αντιπληµµυρικών έργων θα πρέπει να ενεργοποιηθούν τα οικεία προγράµµατα των Υπηρεσιών µε την εγγραφή σχετικών πιστώσεων κατ’έτος. Σηµειώνεται δε ότι τα επείγοντα έργα συνιστούν συνήθως µικρές παρεµβάσεις καθοριστικής σηµασίας για την αντιµετώπιση πληµµυρικών φαινοµένων. - ∆ιερεύνηση, εντοπισµός και προγραµµατισµός για τα συµπληρωµατικά αντιπληµµυρικά έργα και επεµβάσεις που απαιτούνται κατά περίπτωση, έτσι ώστε οι επιφανειακές πληµµυρικές απορροές να καταλήγουν ανεµπόδιστα στους αποδέκτες.

 Οι υπόψη συνήθως µικρές επεµβάσεις είναι εφικτές και µπορούν σε κάθε περιοχή να εντοπιστούν, να µελετηθούν και να υλοποιηθούν σύντοµα και µε περιορισµένες δαπάνες και να συµβάλλουν ουσιαστικά στην αντιπληµµυρική προστασία σε πολλές περιοχές που σήµερα πλήττονται από πληµµύρες. - ∆ιερεύνηση των επιπτώσεων που θα έχουν οι τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές π.χ. σε Ελειό , Λειβαθώ Αργοστόλι κλπ. και λήψη κατάλληλων µέτρων και επεµβάσεων άµεσων, µεσοπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων.

 

 Για το σκοπό αυτό και για να µην δηµιουργηθούν σοβαρότερα προβλήµατα στις πυρόπληκτες περιοχές θα πρέπει να εντοπιστούν, να αξιολογηθούν και να προγραµµατιστούν, από έµπειρους και εξειδικευµένους σε παρόµοιες καταστάσεις και έργα, µελετητές και σε συνεργασία µε τους αρµόδιους φορείς, τα επείγοντα και πρώτης σειράς προτεραιότητας έργα : α) αντιδιαβρωτικά και συγκράτηση υλικών στις καµένες περιοχές (κλαδοπλέγµατα, κορµοδέµατα κλπ. δασικού χαρακτήρα), β) αναβαθµοί κυρίως για τη συγκράτηση φερτών υλικών, γ) επεµβάσεις καθαρισµού σε ρέµατα και ποτάµια κ.α δ) αντιπληµµυρικά έργα (αντιπληµµυρικά φράγµατα, περιφερειακές τάφροι, λεκάνες εκτόνωσης πληµµυρών, διευθετήσεις ρεµάτων) για την προστασία των κατάντη κατοικηµένων και γεωργικών περιοχών, έργων υποδοµής και πολιτιστικής κληρονοµιάς και αναβάθµιση του κατεστραµµένου περιβάλλοντος. Για τα έργα της παραγράφου (δ) απαιτείται να εκπονηθεί άµεσα επικαιροποιηµένος σχεδιασµός αντιπληµµυρικής προστασίας µε βάση τον οποίο θα µελετώνται και θα κατασκευάζονται τα απαιτούµενα αντιπληµµυρικά έργα και επεµβάσεις. Με τα ορθά αντιδιαβρωτικά έργα δασικού χαρακτήρα και τους αναβαθµούς για τη συγκράτηση φερτών υλικών που ήδη φαντάζομαι ότι εκτελούνται θα πρέπει να µελετηθούν και να κατασκευαστούν σε πρώτη σειρά προτεραιότητας, τα παρακάτω αντιπληµµυρικά έργα : • Έργα ανάσχεσης πληµµυρών (αντιπληµµυρικά φράγµατα) ανάντη της Αγία Ευθυμίας και Άσσου για να προστατευθούν κατοικημένες περιοχές και τα υφιστάμενα έργα υποδοµής .

Ανακεφαλαιώνοντας λύσεις υπάρχουν και οφείλουν ένεκα  των περιστάσεων να είμαστε προετοιμασμένοι γιατί πλέον γνωρίζουμε και πρέπει να αρθούμε στο ύψος αυτών για να μην κλαίμε αύριο…

 Τα μέτρα προστασίας και πρόληψης μπορεί κανείς εύκολα να τα κατηγοριοποιήσει σε 2 κατηγορίες. Με τα μέτρα προστασίας να χωρίζονται σε 2 υποκατηγορίες τα κατασκευαστικά και τα μη κατασκευαστικά ενώ τα μέτρα πρόληψης ως ξεχωριστή κατηγορία τα όποια επιγραμματικά είναι τα ακόλουθα:

Μέτρα αντιμετώπισης

Κατασκευαστικά  

·       αντιπλημμυρικοί ταμιευτήρες στα ανάντη της λεκάνης

·       αναχώματα και προστατευτικοί τοίχοι

·       λεκάνες κατάκλυσης δίπλα στο ποτάμι και στις χαμηλές περιοχές

·       δίκτυα ομβρίων

·       εκτροπές ποταμών

·       παράκτια προστασία

·       αύξηση της παροχετευτικότητας των ποταμών με καθαρισμό, εκβάθυνση και διάνοιξη των διατομών

·       εισαγωγή πρόσθετων διαδρομών παράλληλα με το ποτάμι

·       υπερχειλιστές σε ταμιευτήρες

 

 

 Τα κατασκευαστικά μέτρα έχουν ως κύριους στόχους την αποθήκευση του νερού και την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς του. Δεδομένου ότι οι κατασκευές είναι τρωτές στις πλημμύρες (αφού έχουν σχεδιαστεί για κάποια πιθανότητα ήτοι μέχρι ενός συγκεκριμένου ορίου) θα πρέπει να συνοδεύονται και από άλλα μη κατασκευαστικά μέτρα.

 

Μη κατασκευαστικά μέτρα  

·       διατήρηση και επέκταση των δασών στις ορεινές περιοχές της λεκάνης καθώς και περιορισμού της υπερβόσκησης, εκχέρσωσης και αποψίλωσης λόγω ανεμογεννητριών ( ειδάλλως κατασκευή αντιπλημμυρικων έργων )

·       διατήρηση των υγροτόπων και των πλημμυρικών πεδίων από ανθρώπινες επεμβάσεις και χρήσεις ώστε οι φυσικές ζώνες πλημμυρών να καθυστερούν τη ροή

·       προσαρμογή των χρήσεων των πλημμυρικών πεδίων στη πιθανότητα καταστροφής και χωροθέτηση των σημαντικών εγκαταστάσεων σε ακίνδυνες περιοχές

·       διατήρηση των μαιάνδρων των ποταμών και των φυσικών συνδέσεων τους με τις πλημμυρικές περιοχές

·       έλεγχος και συντήρηση των αποχετευτικών συστημάτων στις αστικές περιοχές

·       χρήση ιστορικών πληροφοριών, ανάπτυξη συστημάτων πρόγνωσης καταιγίδων και μοντέλων βροχής-απορροής  

·       συστήματα ειδοποίησης του κοινού

·       μηχανισμός διαρκούς ενημέρωσης του κοινού και αναίρεση της εσφαλμένης αντίληψης για απόλυτη προστασία  

·       οργάνωση φορέων για πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών

·       Λήψη προγνώσεων βροχόπτωσης από την μετεωρολογική υπηρεσία

·       Λήψη σταθμών από τηλεμετρικό δίκτυο σταθμημέτρων κατά μήκος του ποταμού

·       Χρήση μοντέλου βροχής-απορροής για πρόβλεψη της στάθμης τις επόμενες 36 ώρες

·       Προσδιορισμός των κατάλληλων μέτρων για τη κάθε στάθμη

·       Ευαισθητοποίηση και Ενημέρωση κοινού ποικιλοτρόπως πριν από κάθε πλημμυρική περίοδο ή φαινόμενο

 

Μέτρα αντιμετώπισης Ατομικά μέτρα για την μείωση του κινδύνου των κατοικιών      

·       ανύψωση κατασκευής

·       στεγανοποίηση κατασκευών

·       κατασκευή τοίχου ή αναχώματος γύρω από την κατοικία

·       διευκόλυνση μελλοντικών εκκενώσεων

·       ασφάλεια για πλημμύρα

 

ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ ΤΗΣ ΓΕΝ.ΓΡΑΜΑΤΕΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ

·       Εάν κατοικείτε σε περιοχή που κατά το παρελθόν είχε προβλήματα από πλημμύρες:  Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα.

·       Βεβαιωθείτε ότι οι υδρορροές των σπιτιών λειτουργούν κανονικά.

·       Περιοριστείτε στις αναγκαίες μετακινήσεις.

·       Αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους, εάν αυτό δεν είναι απαραίτητο.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ

·       Εγκαταλείψτε υπόγειους χώρους και μετακινηθείτε σε ασφαλές υψηλό σημείο.

·       Μη διασχίζετε χειμάρρους πεζός/ή ή με το αυτοκίνητο σας.

·       Εγκαταλείψτε το αυτοκίνητό σας αν ακινητοποιήθηκε και ενδέχεται να παρασυρθεί ή να πλημμυρίσει.  

·       Μείνετε μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια.

·       Μην πλησιάζετε σε περιοχές, όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις.

Πηγές : α) ΤΕΕ Ανδρέας Νικολόπουλος β)ΓΓ Πολ.Προστασίας γ)Βιβλιογραφίες από Υδρολογία , Αντιπλημμυρικά Έργα, Φράγματα, μελέτη Ποταμών, Αρδεύσης

 

                                               Μετά τιμής Σεβασμού και εκτίμησης Στελλάτος Ελευθέριος